Onların duygusal zeka gelişiminin temel taşlarından biridir. Bu beceriler, bireylerin kendi iç dünyalarını anlamalarını, başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmalarını ve duygusal olarak zorlayıcı durumlarla başa çıkmalarını sağlar.

Duyguları Tanımanın Önemi

• Duygusal Düzenleme: Duygularını tanıyan çocuklar, bunları daha iyi yönetebilir. Öfke, hayal kırıklığı veya üzüntü gibi duyguları tanıyıp ifade etmek, bu duyguların olumsuz etkilerini azaltmada önemlidir.
• Empati Gelişimi: Başkalarının duygularını anlama ve onlara uygun şekilde tepki verme yeteneği, sağlıklı sosyal ilişkilerin temelidir. Empati, arkadaşlıkların ve aile içi ilişkilerin güçlenmesine yardımcı olur.
• Karar Verme: Duygularını anlamak, çocukların ve ergenlerin daha sağlıklı kararlar vermesine yardımcı olur. Duygusal motivasyonları anlamak, onların tercihlerini ve kararlarını şekillendirir.
• Akademik ve Sosyal Başarı: Duygusal olarak dengeli çocuklar, genellikle okulda ve sosyal çevrelerinde daha başarılıdır. Duygusal zorluklarla başa çıkabilme becerisi, genel yaşam tatminini ve başarısını artırır.

Duyguları Tanıyamamanın Olumsuz Etkileri

• Duygusal Patlamalar: Duygularını tanıyamayan ve ifade edemeyen çocuklar, genellikle duygusal patlamalar yaşayabilir. Bu durum, sık sık öfke nöbetleri veya kontrolsüz ağlama krizleri şeklinde ortaya çıkar.
• Sosyal Problemler: Duygusal tepkilerini yönetmekte zorlanan çocuklar, arkadaş edinme ve arkadaşlıkları sürdürme konusunda sorunlar yaşayabilir.
• Akademik Güçlükler: Duygusal dengesizlik, çocuğun dikkatini ve konsantrasyonunu olumsuz etkileyebilir, bu da öğrenme güçlüklerine ve akademik performansta düşüşlere yol açabilir.
• Duygusal Sağlık Sorunları: Uzun vadede, duygularını tanıyamama ve ifade edememe, anksiyete ve depresyon gibi duygusal sağlık problemlerine neden olabilir.

Ebeveynler İçin Çözüm Yolları ve Çalışma Örnekleri

• Duygu Günlüğü Tutma: Çocuklarla birlikte her gün yaşadıkları duyguları konuşmak ve bu duyguları bir günlüğe yazmalarını sağlamak, duygusal farkındalığı artırabilir.
• Duygu Tanıma Oyunları: Çeşitli duyguları ifade eden yüz ifadeleri içeren kartlarla oyunlar oynamak. Örneğin, bir kart seçtiklerinde, o duyguyla ilgili bir zamanı anlatmaları istenebilir.
• Duygusal Kitaplar Okuma: Duygusal zenginlik içeren çocuk kitapları okumak ve kitapta karakterlerin duygularını tartışmak.
• Rol Yapma: Çeşitli sosyal senaryoları canlandırmak ve bu senaryolarda çocuğun farklı duygusal tepkiler vermesini sağlamak. Bu, onların empati kurma ve duygusal tepkilerini düzenleme becerilerini geliştirir.
• Duygusal Tepki Modelleme: Ebeveynler olarak kendi duygularınızı sağlıklı bir şekilde ifade ederek, çocuklar için iyi birer model olun. Kendi duygularınızı açık ve yapıcı bir şekilde ifade etmek, çocuklara duygularını nasıl yönetecekleri konusunda örnek olur.

Çocukların ve ergenlerin duygularını tanımaları, sağlıklı ve dengeli bireyler olarak gelişmeleri için kritik bir öneme sahiptir. Ebeveynler, bu becerileri destekleyici etkinlikler ve günlük rutinlerle çocuklarının duygusal gelişimlerine büyük katkıda bulunabilirler.

Elvan ŞAHİN
Uzman Klinik Psikolog

Ankara EMDR Terapisi Uygulayıcısı
Ankara Oyun Terapisi Uygulayıcısı
Online / Yüz yüze Ebeveyn Danışmanlığı