Çocuk ve ergenlerde görülebilen ciddi bir yeme bozukluğudur. Bu bozukluk, bireyin aşırı kilo kaybı ve yetersiz beslenme ile sonuçlanabilecek şekilde, yemek yeme konusunda aşırı kısıtlamalar yapmasıyla karakterizedir. Anoreksiya sahibi bireyler, sıklıkla kendi beden algılarında bozukluklar yaşar ve aşırı zayıf olsalar bile kendilerini hâlâ “şişman” olarak görebilirler.

Anoreksiya Nervoza’nın Nedenleri

Anoreksiya nervoza çok faktörlü bir durumdur ve genellikle biyolojik, psikolojik ve sosyo-kültürel faktörlerin bir kombinasyonu tarafından tetiklenir:

• Genetik ve Biyolojik Faktörler: Ailede yeme bozukluğu öyküsü olan bireylerde anoreksiya görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, beyindeki bazı kimyasal dengesizlikler ve hormonal faktörler de bu duruma katkıda bulunabilir.
• Psikolojik Faktörler: Mükemmeliyetçilik, düşük özsaygı ve kontrol ihtiyacı gibi kişilik özellikleri anoreksiya gelişimine zemin hazırlayabilir. Ayrıca, travma, aile içi stres veya ciddi duygusal zorluklar gibi psikolojik tetikleyiciler de etkili olabilir.
• Sosyo-Kültürel Faktörler: Medya ve toplum tarafından sürekli vurgulanan zayıflık ideali, özellikle gençler üzerinde baskı yaratabilir. Bu baskı, bazı çocuk ve ergenlerin aşırı diyet yapmasına ve yeme düzenlerini tehlikeli şekilde kısıtlamalarına neden olabilir.

Çözüm Önerileri

Anoreksiya nervoza tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım esastır, çünkü hem fiziksel hem de psikolojik faktörleri içerir. Aşağıda bazı çözüm önerileri ve tedavi yaklaşımları bulunmaktadır:

• Profesyonel Yardım Almak: Anoreksiya nervoza tedavisi, uzman bir yeme bozukluğu terapisti, psikolog, psikiyatrist ve beslenme danışmanı gibi sağlık profesyonellerinden oluşan bir ekip tarafından yönetilmelidir.
• Bireysel Terapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), anoreksiya nervoza tedavisinde etkili olan psikoterapi yöntemlerinden biridir. BDT, yeme davranışları ve vücut algısı üzerine odaklanır ve hastanın sağlıksız düşünce kalıplarını tanımasına ve değiştirmesine yardımcı olur.
• Aile Terapisi: Özellikle ergenlerde, aile terapisi önemli bir tedavi seçeneğidir. Aile bireylerinin, ergenin yeme bozukluğunu anlamaları ve ona nasıl destek olacaklarını öğrenmeleri sağlanır.
• Beslenme Danışmanlığı: Anoreksiya nervoza tedavisinde beslenme danışmanlığı, bireyin yeterli ve dengeli beslenmeyi öğrenmesine yardımcı olur. Beslenme danışmanı, sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirmek ve fiziksel sağlığı iyileştirmek için birey ile birlikte çalışır.
• Medikal Takip ve Destek: Anoreksiya nervoza ciddi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle düzenli medikal takip ve gerektiğinde tıbbi müdahaleler, bireyin genel sağlığını korumak için gereklidir.
• Destek Grupları: Yeme bozukluğu yaşayan diğer bireylerle deneyimlerini paylaşmak, çocuk ve ergenlerin bu zorlu süreçte kendilerini yalnız hissetmemelerine ve başkalarının deneyimlerinden öğrenmelerine yardımcı olabilir.

Anoreksiya nervoza ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olduğu için, erken tanı ve etkin tedavi hayati öneme sahiptir. Tedavi sürecinde sabır ve anlayış göstermek, iyileşme yolunda önemli adımlardır.

Elvan ŞAHİN
Uzman Klinik Psikolog

Ankara EMDR Terapisi Uygulayıcısı
Ankara Oyun Terapisi Uygulayıcısı
Online / Yüz yüze Ebeveyn Danışmanlığı